معنی سایه پرور در فرهنگ فارسی عمید

کسی یا چیزی که در سایه پرورش یافته باشد، میوه ای که در سایه رسیده یا آن را در سایه خشک کرده باشند، کنایه از شخص آسوده و محنت نکشیده، کسی که پیوسته در ناز و نعمت به سر برده باشد، تو سایه پرور نازی چه غم از آن داری / که ما ز تابش خورشید جور سوخته ایم (سراج الدین راجی- مجمع الفرس - سایه پرور)

معنی سایه پرور در لغت نامه دهخدا

کنایه از آسوده. (انجمن آرا). کسی را گویند که پیوسته بفراغت و آسودگی برآمده باشد و محنت و مشقت نکشیده باشد. (برهان)، مفت خور. (انجمن آرا). رایگان خوار. (آنندراج) (برهان). کنایه از کسی که بناز و نعمت پرورش یافته و بخورد و خفت و راحت عادت کند و از زحمت بگریزد. (انجمن آرا) :، باغ مرا چه حاجت سرو و صنوبر است، شمشاد سایه پرور ما از که کمتر است.، حافظ.، ای خونبهای نافۀ چین خار راه تو، خورشید سایه پرور طرف کلاه تو.، حافظ.، رجوع به سایه پرورد شود.،، گیاهی که آن را نان خورش کنند. (برهان). نانخورش، هر چیز نازک و ظریف، طفیلی، مگسهای سر سفرۀطعام. (ناظم الاطباء)

معنی سایه پرور - جستجوی لغت در جدول جو

سایه پرور

فرهنگ فارسی عمید

سایه پرور

لغت نامه دهخدا

سایه پرور

فرهنگ لغت هوشیار

خانه پرور

پرورش یافته در خانه، برای مثال باغ مرا چه حاجت سرو و صنوبر است / شمشاد خانه پرور من از که کمتر است؟ (حافظ - ۹۶)

فرهنگ فارسی عمید

سایه رو

در سایه رونده، کنایه از شب رو، کنایه از شب زنده دار

فرهنگ فارسی عمید

سایه ور

دارای سایه، سایه دار، پرسایه

فرهنگ فارسی عمید

سایه پوش

سایه بان، چادر یا چیز دیگر که برای جلوگیری از آفتاب برپا کنند، هر چیز که سایه بیندازد و مانع آفتاب باشد، چتر، پرده، سایه گاه

فرهنگ فارسی عمید

سایه پرست

آنکه سایه را دوست دارد و در سایه بیاساید، آنکه در سایه به سر ببرد و خوش باشد، سایه پسند، راحت طلب

فرهنگ فارسی عمید

سفله پرور

آنکه مردم فرومایه را بپروراند مثلاً دنیای سفله پرور

فرهنگ فارسی عمید

سایه پروردان خم

(یَ / یِ پَرْ وَ نِ خُ)

کنایه از دانه های انگور است که در خم بجهت شراب اندازند. (آنندراج) (انجمن آرا) (برهان) :
تا دهان روزه داران داشت مهر از آفتاب
سایه پروردان خم را مهر بر در ساختند.
خاقانی

لغت نامه دهخدا

سایه رو

(زَ)

کنایه از شب زنده دار. (برهان) (آنندراج). شب زنده دار. (شرفنامه) ، کنایه از دزد و عیار و شب رو. (برهان) (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

سایه ور

(یَ / یِ وَ)

سایه دار و هر چیز که سایه دهد. (ناظم الاطباء). دارای سایه. پرسایه:
باغ تو پر درخت سایه ور است
از پی خویشتن یکی بگزین.
فرخی.
جناب سایه ورش را همیشه باد ملازم
کز این جناب معظم رسی بغایت مقصد.
شمس طبسی.
بسی پای دار ای درخت هنر
که هم میوه داری و هم سایه ور.
سعدی (بوستان).
پر از میوه و سایه ور چون رزند
نه چون ما سیه کار و ازرق رزند.
سعدی.
در جهان چون او نیامد آفتاب سایه ور
آفتاب سایه ور چون او نیامد در جهان.
سید ذوالفقار شروانی

لغت نامه دهخدا

سایه پوش

(یَ)

سایبان و شامیانه. (برهان) (آنندراج) : سعنه، سایه پوش بام. (منتهی الارب). ظلّه، سایه پوش و سایبان تنگ غیرفراخ، درختستان و جای شجر. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

سایه پرست

(مُ تَ / تِ)

کنایه از شخصی باشد که پیوسته به فسق و فجور و کارهای ناشایسته بپردازد. (انجمن آرا) (آنندراج) ، زناکار. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

سفله پرور

(نَ / نُو شِ کُ)

دون پرورنده. که فرومایگان را نوازد و جوانمردان را خوار دارد:
آب و هوای فارس عجب سفله پرور است
کو همرهی که خیمه از این خاک برکنم.
حافظ.
سبب مپرس که چرخ از چه سفله پرور شد
که کام بخشی او را بهانه بی سببی است.
حافظ

لغت نامه دهخدا

خانه پرور

(نَ / نِ پَرْ وَ)

آنکه در خانه تربیت شده باشد. (ناظم الاطباء) :
باغ مرا چه حاجت سرو و صنوبر است
شمشاد خانه پرور ما از که کمتر است.
حافظ.
، کالای نفیس که در خانه نگهدارند و ببهای گران بفروشند:
در وجه باده جان ده ای بیخبر ز هستی
با جنس خانه پرور نرخ دکان نگنجد.
ملا نسیمی (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

سایه پرورده

(طَ دَ / دِ)

نازپرورده. رنج نادیده. براحت زیسته. آنکه زندگی آسوده و آرام و راحت و بی دغدغه داشته باشد:
او چو خاشاک سایه پرورده
سیلش از کوه پیش در کرده.
نظامی (هفت پیکر ص 244).
سایه پرورده را چه طاقت آن
که رود با مبارزان بقتال.
سعدی (گلستان).
مسلم بود و سایه پرورده. (گلستان)

لغت نامه دهخدا

سایه پرورد

(شَ دَ / دِ)

کنایه از کسی که بناز و نعمت پرورش یافته باشد و بخورد و خفت وراحت عادت کند و از زحمت بگریزد. (آنندراج). آنکه یا آنچه در سایه پرورش یافته. رنج نادیده:
سایه از آن سایه پروردند خلق از عدل تو
آفتابی وز تو عالم را ضیاء نور ناب.
سوزنی.
من میوۀ خام سایه پرورد نیم
جز چشمۀ خورشید جهانگرد نیم.
خاقانی.
سایه پرورد شد دل تو چو گل
غم پروردۀ چگل چه خوری.
خاقانی.
سایه پرورد غمت در آفتاب رستخیز
فرش استبرق بزیر سایبان انداخته.
عرفی (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا